Paracetamol is een van de meest bekende pijnstillers. Veel vrouwen gebruiken paracetamol gedurende hun zwangerschap, maar hoe veilig is paracetamol eigenlijk?
Wat is paracetamol?
Paracetamol is een analgeticum, ofwel een pijnstiller. Deze pijnstiller wordt veel en laagdrempelig gebruikt bij verscheidene indicaties, zoals hoofdpijn, koorts, griep, spierpijn, menstruatiepijn en kiespijn. De normale dosering bij gezonde volwassenen is 0,5 – 1 gram, elke 6 uur, met een maximum van 4 gram per dag.
Aan paracetamol zitten weinig bijwerkingen en deze bijwerkingen treden tevens zelden op. 1 op de 100 à 1000 mensen krijgt last van duizeligheid, koorts, jeuk of andere bijwerkingen. (Farmacotherapeutisch kompas, s.a.)
Tijdens de zwangerschap
Ook tijdens de zwangerschap wordt paracetamol veelvuldig aangeraden. Zo wordt er regelmatig paracetamol aangeraden bij bijvoorbeeld voorweeën, bandenpijn en rugpijn. Studies laten zelfs zien dat 45-65 % van alle zwangeren vrouwen paracetamol gebruikt gedurende de zwangerschap. (Andrade, 2016) Uiteraard kun je medicijngebruik, indien mogelijk, het beste vermijden tijdens de zwangerschap, maar zitten er eigenlijk ook mogelijke risico’s aan gebruik van paracetamol?
Mogelijke risico’s
Paracetamol komt via de placenta bij het ongeboren kindje. (Farmacotherapeutisch kompas, s.a.) Om meer duidelijkheid te geven over mogelijke risico’s, heb ik verscheidene mogelijke risico’s opgesomd, die ik zelf wel eens vernomen heb. Hierbij heb ik wetenschappelijk onderbouwde informatie geplaatst of dit een fabel is of dat het risico werkelijk een mogelijk risico is.
1. Aangeboren afwijkingen
Fabel. Volgens het farmacotherapeutisch kompas (s.a.) is paracetamol veilig in gebruik tijdens de zwangerschap. Uit dierproeven komt naar voren dat er geen risico is dat paracetamol zou zorgen voor aangeboren afwijkingen. Wel adviseert het farmacotherapeutisch kompas om paracetamol zo laag mogelijk te doseren en het zo kort mogelijk te gebruiken.
2. Autisme
Fabel. Regelmatig wordt paracetamol gebruik ook gelinkt aan een mogelijk risico op autisme. Dit is met geen enkel onderzoek bevestigd. (Andrade, 2016)
3. Stoornis in motorische ontwikkelingen
Mogelijk. Een onderzoek ziet een link tussen meer dan 28 dagen gebruik van paracetamol gedurende de zwangerschap en slechtere ontwikkeling in communicatie, fijne en grove motoriek en meer hyperactiviteit. Sociale en emotionele ontwikkeling toonde geen verandering. Mogelijk beïnvloed langdurige gebruik van paracetamol dus de neurologische ontwikkeling van je kindje. (Brandlistuen, Ystrom, Nulman, Koren & Nordeng, 2013
4. Miskraam
Fabel. Studies laten geen verhoogde kans zien op het krijgen van een miskraam wanneer je paracetamol gebruikt. (Medicines in pregnancy, 2017)
5. Onderontwikkelde testikels
Mogelijk. Er is onderzoek gedaan naar de mogelijkheid dat paracetamol er voor zorgt dat jongetjes geboren worden met onderontwikkelde testikels en daardoor op latere leeftijd mogelijk verminderde vruchtbaarheid. Hier is nog geen consensus over. Sommige studies laten een verhoogd risico zien op onderontwikkelde testikels, andere studies zien geen verschil. Een onderzoek met dieren laat zien dat paracetamol er mogelijkerwijs voor zorgt dat jongetjes minder testosteron aanmaken. Hier zal dus nog meer onderzoek naar gedaan moeten worden om hier meer duidelijkheid over te geven. (Medicines in pregnancy, 2017)
6. Astma
Mogelijk. Paracetamol zou mogelijk gelinkt kunnen worden aan het krijgen van astma. Sommige studies beweren een verhoogde kans, andere studies beweren van niet. Mogelijkerwijs zijn vrouwen met astma eerder in een situatie waarin ze paracetamol zouden gebruiken. Hier moet dus nog meer onderzoek naar gedaan worden. (Medicines in pregnancy, 2017)
Conclusie
Hoewel in eerste instantie altijd werd beweerd dat paracetamol veilig gebruikt kan worden tijdens de zwangerschap, komen hier nu wat vaker vraagtekens bij te staan. Op dit moment is paracetamol nog niet bewezen onveilig, maar moet er echt nog meer onderzoek naar gedaan worden om te zien wat mogelijke effecten zijn op het kindje, zoals bijvoorbeeld een verhoogde kans op astma, een verhoogde kans op onderontwikkelde testikels of een verhoogde kans op een verstoring in de neurologische ontwikkeling. Om die reden lijkt het me verstandig om voorzichtig om te gaan met paracetamol. Het liefst in een lage dosering en zo kort mogelijk, maximaal 5 dagen en maximaal 6 per dag (3 gram). (Apotheek, s.a.)
Bronnen
Andrade, C. (2016) Use of acetaminophen (paracetamol) during pregnancy and the risk of autism spectrum disorder in the offspring. The Journal of Clinical Psychiatry, 77(2), 152-4.
Apotheek (s.a.)
Gevonden op het internet op 10 april 2017 via http://www.apotheek.nl/medicijnen/paracetamol?product=paracetamol#mag-ik-dit-medicijn-gebruiken-als-ik-zwanger-ben-wil-worden-of-borstvoeding-geef
Brandlistuen, R.E., Ystrom, E., Nulman, I., Koren, G., & Nordeng, H. (2013) Prenatal paracetamol exposure and child neurodevelopment: a sibling-controlled cohort study. International Journal of Epidemiology, 42(6), 1702-1713.
Farmacotherapeutisch kompas (s.a.)
Gevonden op het internet op 10 april 2017 via https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/preparaatteksten/p/paracetamol
Medicines in pregnancy (2017)
Gevonden op het internet op 10 april 2017 via http://www.medicinesinpregnancy.org/medicine–pregnancy/paracetamol/
De kritische verloskundige 